Spis treści
Bloki do naprawy. 80 proc. zasobu powstało przed 1990 rokiem
Budynki wielorodzinne to fundament polskich miast. Około 570 tys. takich obiektów, z czego aż 80 proc. wybudowano przed 1990 rokiem, powstało w czasach, gdy standardy energetyczne były nieporównywalnie niższe niż obecnie.
Tymczasem państwowe dokumenty strategiczne zakładają, że do 2050 roku średnie zużycie energii pierwotnej w tym segmencie ma spaść z 209 do 80 kWh/m² rocznie. Tak ambitny cel wymaga szeroko zakrojonych, dobrze zaplanowanych i dogłębnych modernizacji – nie tylko ocieplenia. To również kwestia bezpieczeństwa energetycznego kraju i ograniczenia emisji. Dziś sektor mieszkaniowy odpowiada za ok. 1/4 emisji gazów cieplarnianych w Polsce.
SOORB: narzędzie, które porządkuje proces modernizacji
System Oceny Odpowiedzialnej Renowacji Budynków powstał z myślą o samorządach, wspólnotach, spółdzielniach i innych zarządcach. Twórcy podkreślają, że nie zastępuje on przepisów, ale uzupełnia je o praktyczne wskazówki i wspólny język opisywania ambitnych modernizacji. SOORB, inspirowany warszawskim standardem zielonego budownictwa, łączy wymagania energetyczne z klimatycznymi i społecznymi.
Poprawa efektywności energetycznej to punkt wyjścia, ale równie ważne są:
– adaptacja do upałów i gwałtownych opadów,
– zwiększenie bioróżnorodności,
– zdrowie i komfort mieszkańców,
– jakość przestrzeni wspólnych i otoczenia budynku.
– System został zaprojektowany tak, aby można go było dostosować do różnych realiów – od gęstych kwartałów śródmiejskich po blokowiska z ograniczoną zielenią – bez rezygnacji z wysokich standardów energetycznych – podkreśla Konstancja Ziółkowska, koordynatorka projektu w Forum Energii.
SOORB jest też zgodny z unijną taksonomią i zasadą „niewyrządzania poważnych szkód”. Dzięki temu może realnie wspierać projekty ubiegające się o krajowe i europejskie środki finansowe.
Siedem obszarów oceny – i konieczność profesjonalnego podejścia
Mechanizm SOORB opiera się na jasnym schemacie: projekt modernizacji albo spełnia wymagania, albo nie. System obejmuje siedem obszarów, m.in. proces przygotowania inwestycji, efektywność energetyczną, gospodarkę wodną, zieleń, mobilność, materiały oraz komfort użytkowników. By projekt uznano za odpowiedzialny, musi on uzyskać pozytywną ocenę w obszarach obowiązkowych i wybranych dodatkowych – z uwzględnieniem lokalnej specyfiki działki i ograniczeń technicznych.
Autorzy raportu podkreślają, że sama metodologia nie wystarczy. Kluczowe jest włączenie narzędzia do procedur miejskich oraz profesjonalizacja całego procesu inwestycyjnego. Renowacja powinna być przygotowana przez uprawnionego architekta, przy wsparciu audytorów energetycznych i innych specjalistów. A efekty modernizacji muszą być kontrolowane nie tylko na etapie projektu, lecz także realizacji i późniejszej eksploatacji.
Projekt SOORB powstał w ramach inicjatywy finansowanej z Krajowego Planu Odbudowy, obejmującej działania edukacyjne, badawczo-rozwojowe oraz szkoleniowo-doradcze w obszarze zielonej transformacji.
