Spis treści
Kosztowna rewolucja w polskim budownictwie: Dyrektywa EPBD może kosztować 2,5 biliona złotych
Pełne dostosowanie polskich budynków do wymogów unijnej dyrektywy budynkowej EPBD może kosztować Polskę aż 2,5 biliona złotych. Takie wnioski płyną z raportu Fundacji SET „Skutki wdrożenia Dyrektywy EPBD (dyrektywa budynkowa) do porządku prawnego w Polsce”. Dokument wskazuje, że wydatki te obejmują termomodernizację domów, wymianę źródeł ciepła, modernizację sieci ciepłowniczych oraz obligatoryjną instalację paneli fotowoltaicznych. Polska ma czas na pełną implementację do 29 maja 2026 roku.
Eksperci Fundacji SET podkreślają, że najlepszym rozwiązaniem dla kraju byłoby opracowanie własnej strategii poprawy efektywności energetycznej, uwzględniającej polską specyfikę budownictwa, zamiast pełnej implementacji dyrektywy w obecnym kształcie.
– Wprowadzenie dyrektywy EPBD oznacza bardzo wysokie obciążenia finansowe dla polskiego społeczeństwa, ponieważ koszty modernizacji budynków i wymiany źródeł ciepła znacznie przekraczają realne możliwości gospodarstw domowych. Nakładane wymagania są niemożliwe do spełnienia w tak szybkim tempie, co grozi wzrostem kosztów życia, presją inflacyjną i pogłębieniem ubóstwa energetycznego. Ujednolicone wymogi ignorują specyfikę polskiego zasobu mieszkaniowego – mówił Wojciech Dąbrowski, prezes zarządu Fundacji SET, wieloletni menedżer branży energetycznej i współautor raportu.
– Według ekspertów Fundacji SET całkowity koszt dostosowania do dyrektywy EPBD został oszacowany na bagatela 2,5 biliona złotych, co grozi poważnymi perturbacjami społecznymi i gospodarczymi – dodał Wojciech Dąbrowski.
Wyzwania implementacji i koszty modernizacji
Adam Tywoniuk, członek zarządu Fundacji SET i ekspert ds. regulacji, podkreślił, że Polska musi przyjąć ustawę wdrażającą dyrektywę do maja 2026 r., a do grudnia tego samego roku opracować Krajowy Plan Renowacji Budynków.
– Będziemy się tym projektom legislacyjnym, jako Fundacja, bardzo przyglądać, bo bardzo często wprowadzamy przepisy, które są bardziej restrykcyjne niż wynika to z dyrektywy. Wiele gmin wciąż nie wie, czy będzie korzystać z dobrodziejstwa przyłączenia do efektywnego systemu ciepłowniczego, co pozwoliłoby ograniczyć zakres prac związanych z dyrektywą – powiedział Adam Tywoniuk.
Ekspert zwrócił również uwagę na ryzyko przeciążenia rynku wykonawców i wzrostu kosztów usług i materiałów budowlanych.
– Wyobraźmy sobie dom jednorodzinny w małej miejscowości, którego cena wynosi obecnie 300 tysięcy złotych. A biorąc pod uwagę jego niską efektywność, modernizacja będzie kosztowała ponad 200 tysięcy złotych. I tu nasuwa się pytanie – czy modernizować, czy wybudować nowy budynek? – dodał Adam Tywoniuk.
Anna Zalewska, europoseł (Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy), podkreśliła, że dyrektywa wymaga całkowitego odejścia od paliw kopalnych do 2040 r.
– Dyrektywa budynkowa obliguje Państwa Członkowskie UE do nakreślenia działań mających na celu odsunięcie paliw kopalnych w ogrzewaniu i chłodzeniu z perspektywą całkowitego wycofania piecyków na paliwa kopalne do 2040 roku. Wszystkie nowe budynki mieszkalne od 2030 r. będą musiały być budynkami o zerowych emisjach, natomiast od 2050 r. taki wymóg będzie obowiązywał również wszystkie istniejące już budynki – zaznaczyła Zalewska.
– Po wejściu w życie dyrektywy EPDB w samej Polsce trzeba będzie wyremontować i poddać termomodernizacji prawie 14,5 mln budynków, na co nie ma pieniędzy w systemie. Coraz więcej będziemy płacić za to, czym będziemy grzać lub chłodzić swoje domy lub mieszkania. Będzie bezwzględny zakaz finansowania wymiany na piece gazowe tzw. "kopciuchów", a od 2040 roku nie będzie w ogóle można montować niczego co kopalne, czyli węglowe i gazowe – dodała Anna Zalewska.
W debacie Fundacji SET udział wzięli także Wojciech Pawlik, prezes zarządu PEC Siedlce, Jarosław Margielski, prezydent Miasta Otwock, oraz Andrzej Grad, prezes Spółdzielni Mieszkaniowej Wyżyny w Warszawie.
Raport SET: szczegóły kosztów i rekomendacje
Raport Fundacji SET zawiera szczegółowe informacje dotyczące:
Instalacji PV – wymagane terminy i powierzchnie według typu budynków
Kosztów zastąpienia ciepła z kotłów węglowych innymi źródłami, jak biomasa czy pompy ciepła
Transformacji systemów ciepłowniczych – modernizacja bloków kogeneracyjnych, rozwój pomp wysokiej mocy, budowa źródeł OZE, modernizacja sieci i węzłów
Łącznych kosztów termomodernizacji podział według typów budynków i okresów 2025–2050
Kosztów wdrożenia EPBD w Polsce: wymiana indywidualnych źródeł ciepła 16–40 mld zł, modernizacja sektora ciepłowniczego 466 mld zł, termomodernizacja ok. 2 bln zł; łącznie ok. 2,5 bln zł (nie uwzględnia kosztów instalacji PV)
Rekomendacje działań dla władz i sektora budownictwa
Dyrektywa EPBD nakłada minimalne standardy charakterystyki energetycznej, harmonogram zeroemisyjności nowych budynków od 2028, obowiązkową instalację PV, zakaz dotowania kotłów gazowych po 2025 i wprowadzenie jednolitego systemu EPC A–G. Polska ma czas na pełną implementację do 29 maja 2026 r., w tym wprowadzenie jednolitej klasyfikacji energetycznej budynków oraz nowych wymogów dotyczących zeroemisyjności od 2028/2030 r.
Pełny raport „Skutki wdrożenia Dyrektywy EPBD do porządku prawnego w Polsce” jest dostępny na stronie Fundacji SET.
