To nie jest zwykła rzeźba miejska. Polak stworzył symbol postępu

Projekt polskiego architekta Mirosława Nizio, założyciela pracowni Nizio Design International, zdobył drugie miejsce w prestiżowym konkursie Mujassam Watan Urban Sculpture Challenge 2025. Wydarzenie to, organizowane w ramach programu Vision 2030, jest częścią szeroko zakrojonej kulturalnej transformacji Arabii Saudyjskiej, która poprzez sztukę i architekturę dąży do tworzenia nowych, symbolicznych przestrzeni publicznych.

Konkurs, w którym oceniano propozycje dla dwóch kluczowych lokalizacji w Al-Khobar, przyciągnął aż 366 zgłoszeń z 60 krajów, potwierdzając rosnące zainteresowanie architektów i artystów potencjałem urbanistycznym regionu Zatoki Perskiej.

Nagrodzona praca, zatytułowana „The Gateway of Civilization and Progress” („Brama Cywilizacji i Postępu”), została zaprojektowana z myślą o przestrzeni przy Abu Hadriyah Road – jednej z najważniejszych arterii komunikacyjnych Arabii Saudyjskiej, łączącej granicę ze Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi z Kuwejtem. Droga ta, licząca ponad 600 kilometrów, stanowi metaforę rozwoju i nowoczesności regionu.

Projekt Nizio Design International to monumentalna kompozycja dwóch brył z ubitej ziemi, przywodzących na myśl naturalne skalne masywy. Tworzą one symboliczną bramę, która łączy przeszłość z przyszłością – motyw kluczowy w wizji rozwoju Arabii Saudyjskiej. Formy rzeźbiarskie nawiązują do geologicznych warstw ziemi, a także do naturalnych zasobów – ropy i wody – będących filarami lokalnej gospodarki.

Bryły zostały przecięte pionowymi szczelinami, inspirowanymi naturalnymi pęknięciami pustynnych skał. Od strony drogi szczeliny są wąskie, natomiast od wewnątrz rozszerzają się, tworząc przestrzenie dostępne dla zwiedzających. W ich wnętrzach, o kształcie wydłużonych prostokątów, znajdują się świetliki i symboliczne zbiorniki – jeden odnoszący się do szybu naftowego, drugi do studni z wodą.

Jury konkursu wyróżniło projekt za klarowną koncepcję narracyjną, spójność formy oraz harmonijne wpisanie w otoczenie ruchliwej trasy szybkiego ruchu. Zastosowanie lokalnych materiałów i odwołanie do naturalnej topografii pustyni sprawiły, że „Brama Cywilizacji i Postępu” została uznana za istotny element krajobrazu miejskiego Dammanu.

Konkurs Mujassam Watan jest jednym z najważniejszych przedsięwzięć artystyczno-urbanistycznych w regionie. Jego celem jest nie tylko wyłonienie najlepszych projektów rzeźb miejskich, lecz także budowanie nowej jakości przestrzeni publicznych, które łączą w sobie funkcję estetyczną, symboliczną i społeczną.

Projekt Mirosława Nizio doskonale wpisuje się w tę ideę, prezentując nowoczesną interpretację lokalnego dziedzictwa. Pokazuje, że architektura może być nie tylko dziełem sztuki, lecz także narzędziem opowiadania historii i wzmacniania tożsamości miejsca. „Brama Cywilizacji i Postępu” stanowi przykład, jak współczesna forma może w twórczy sposób dialogować z tradycją, tworząc pomost między kulturą regionu a globalnym językiem architektury.