Spis treści
Drastyczny spadek liczby wniosków
Polski Alarm Smogowy (PAS) zwraca uwagę na dramatyczny spadek liczby składanych wniosków w programie „Czyste Powietrze”. W drugim kwartale bieżącego roku złożono jedynie 11 160 wniosków, co stanowi znaczący spadek w porównaniu do 78 326 wniosków złożonych w analogicznym okresie roku 2024 oraz 54,1 tys. w roku 2023.
— To, co się dzieje z programem Czyste Powietrze trudno nazwać inaczej niż zapaścią (...) Od swojego restartu Program w ciągu kwartału osiągnął taką samą liczbę wniosków, jaką przed zawieszeniem składano w ciągu dwóch tygodni — skomentował te liczby rzecznik PAS Piotr Siergiej.
PAS podkreśla, że bez reform i zmiany zarządzania programem, masowa termomodernizacja polskich domów oraz wymiana starych pieców może stać się niemożliwa. Organizacja zamierza monitorować postępy programu w nadchodzących miesiącach, prowadząc wywiady z władzami samorządowymi w celu wypracowania niezbędnych zmian.
Problemy z zaufaniem i płatnościami
PAS wskazuje również na problemy związane z zaległymi płatnościami dla firm i obywateli, które wynikają z błędów w zarządzaniu programem. Podważone zostało zaufanie społeczne do programu, co może mieć długofalowe konsekwencje.
— Mamy problem nie tylko ze spadkiem zainteresowania Czystym Powietrzem, ale również z zaległymi płatnościami dla firm i obywateli, którzy płacą cenę za błędy w zarządzaniu PCZP. Podważono również zaufanie społeczne do tego niezmiernie ważnego programu. Obawiam się, że bez zasadniczej zmiany podejścia do problemów, z jakimi boryka się Czyste Powietrze, rok 2025 będziemy wspominać jako ten, w którym Program w zasadzie został zatrzymany — dodał Guła.
PAS proponuje uproszczenie procedur, odbiurokratyzowanie programu oraz przyspieszenie obsługi beneficjentów. Kluczowe jest również przywrócenie zaufania do programu zarówno wśród obywateli, jak i przedsiębiorców.
Stanowisko NFOŚiGW: Reformy i przejściowe trudności
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) odpiera zarzuty PAS, twierdząc, że spadek liczby wniosków jest wynikiem koniecznych reform mających na celu uszczelnienie systemu i eliminację nadużyć. Fundusz podkreśla, że zmiany te są niezbędne dla zapewnienia długoterminowej skuteczności programu.
— Wprowadzone zmiany mają na celu uszczelnienie systemu i eliminację nadużyć. Mniejsza liczba wniosków to przejściowy etap, typowy po wprowadzeniu nowych zasad. Stawiamy na jakość, nie zaś ilość wniosków — dodano.
NFOŚiGW tłumaczy, że nowe rozwiązania są bezpieczniejsze dla beneficjentów i ukierunkowane na rzeczywistą poprawę efektywności energetycznej budynków. Mimo przejściowych trudności z wypłatami, fundusz zapewnia, że nowe mechanizmy mają zapewnić większą stabilność w dłuższej perspektywie.
Kontrowersje wokół audytów energetycznych
PAS proponuje wprowadzenie bonu na audyt energetyczny, który mógłby być wykorzystany przez właścicieli gospodarstw domowych niezależnie od decyzji o przystąpieniu do programu. Jednak NFOŚiGW odrzuca ten pomysł, argumentując, że audyt nie może automatycznie gwarantować dostępu do dotacji.
— Audyt to jedno z niezbędnych narzędzi, aby dotacje przyznawane były zgodnie z rzeczywistym stanem budynku i jego potrzebami – nie każda inwestycja spełnia wymagania Programu — dodano.
Fundusz podkreśla, że krytyka PAS opiera się na krótkoterminowych danych, podczas gdy działania NFOŚiGW mają na celu zapewnienie trwałości i skuteczności programu w dłuższej perspektywie.
źródło: PAP
