Modernizacja domu kostki to wyzwanie. Z takimi pracami musisz się liczyć

Tak zwany dom typu kostka polska – lub kostka gierkowska – to budynek typowy dla lat 60. i 70. XX wieku, choć powstawały jeszcze w latach 80. Domy zazwyczaj mają charakterystyczny kształt sześcianu, z płaskim dachem. Ten kształt zapewnia im potoczne określenie „kostka”. Powstawały w miastach, ale też na wsiach, są też powszechne na obszarach, które obecnie stanowią przedmieścia miast.

Zobacz zdjęcia modernizacji domu typu kostka

Ujednolicony charakter domów wynikał z przepisów i był narzucony odgórnie. Domy najczęściej powstawały według odpowiedników obecnych projektów gotowych, z tym że ich katalog był zdecydowanie ograniczony. PRL-owskie domy kostki miały określoną powierzchnię (maksimum 110 mkw.), a na ich wymiary wpływały także ograniczone powierzchnie działek. Powstawały w okresie niedoborów m.in. materiałów budowlanych, ale – rozwiniętej „kreatywności” w obchodzeniu przepisów i oddolnego stosowania niestandardowych rozwiązań. Stąd bierze się m.in. rzeczywiste zróżnicowanie tych domów, widoczne w krajobrazie.

Obecnie domy kostki w swojej oryginalnej postaci z trudem spełniają potrzeby mieszkaniowe, są też dalekie od standardów dotyczących energooszczędności budynków. Dlatego ich remont często jest koniecznością. A zakres prac i przystosowanie kostki do współczesnych wymagań obejmuje nie tylko kwestie zewnętrzne, czyli to, co możemy zauważyć, mijając je na co dzień.

– Inwestorzy chcą poprawić jakość tego, co jest, czyli ta tkanka, która jest, jest niemal za każdym razem czyszczona z wszystkich złogów z przeszłości, a powierzchnia najczęściej rozbudowywana – mówi Wojciech Polko, główny architekt i właścicielem pracowni Dekop, która specjalizuje się m.in. w adaptacji i przebudowie domów typu kostka.

• wymiana wszystkich instalacji,

• wyburzenia ścian działowych,

• kucie tynków wewnętrznych.

– To wszystko to już zupełnie niedzisiejszy standard, więc to, co stare wyrzucamy i otrzymujemy taki stan surowy otwarty – mówi architekt.

Sprawdź też: Ile kosztuje i trwa remont domu kostki? Z takimi kosztami musisz się liczyć

Zwykle trzeba również usunąć warstwy podłóg i stropów, na które ówcześnie wykorzystywano żużel, a także zadbać o fundamenty.

– Ja wychodzę z założenia, żeby dach i fundamenty zaizolować raz a dobrze i nie wracać do tego tematu. Natomiast jakieś inne elementy – przykładowo zmianę elewacji – można wprowadzać w kolejnym sezonie – dodaje.

Prace przy fundamentach polegają na wykonaniu termo- i hydroizolacji. Wymaga to odkopania fundamentów, często również osuszenia ścian i wykonania nowych warstw izolacyjnych.

– Najczęstszym problemem jest to, że przez lata ta hydroizolacja w zasadzie nie istniała – wyjaśnia architekt.

W przypadku dachów – w domach tego typu są to najczęściej stropodachy – wymieniane są warstwy spadkowe, wykonywana ocieplenie z wełny lub styropianu, oraz hydroizolacja. Ważne jest również nowe pokrycie.

– Jestem zwolennikiem, żeby – podobnie jak w nowo projektowanych domach, które robimy –budynki z dachami płaskimi kończyć membraną EPDM lub TPO, ponieważ jeśli tylko nie ma uszkodzeń mechanicznych, jest to materiał znacznie bardziej trwały niż papy bitumiczne .I na pewno to pokolenie, które robiło remont, a pewnie i kolejne, nie będzie musiało wracać do tematu. To pokrycie przeszło do domów jednorodzinnych z obiektów wielkopowierzchniowych, gdzie jest poddawane znacznie większym obciążeniom – mówi Wojciech Polko.

Zdarza się także, że domy zyskują dachy spadziste, pod którymi można urządzić poddasze użytkowe. Zmiana formy dachu może też wynikać z aktualnych przepisów.

– Często są też już zapisy w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, że w tej okolicy są dachy wielospadowe i wobec tego trzeba się nawiązać do istniejącej tam tkanki urbanistycznej – dodaje Wojciech Polko.

Poza kwestiami technicznymi, które są prawdziwym must-have remontu domu typu kostka, niemal zawsze pojawia się kwestia zmiany układu funkcjonalnego. Budynki najczęściej powstawały na planie prostokąta lub kwadratu około 10x10 m. Wewnątrz znajdują się małe pomieszczenia, a dodatkowo adaptowano piwnice na pomieszczenia mieszkalne, czy poddasza nieużytkowe na użytkowe. Przekłada się to na chaotyczny, niefunkcjonalny i niewygodny układ.

– Często trzeba to po prostu porozkuwać, zrobić to, co jest dziś pewnym standardem, czyli otwartą przestrzeń, przynajmniej w tej strefie dziennej. Często też wykonujemy rozbudowy – powstaje salon, czy salon z kuchnią i jadalnią, nowe strefy wejściowe.

Remont domu kostki standardowo wiąże się z wymianą okien na bardziej energooszczędne, ale architekt zwraca uwagę na jeszcze jedną rzecz:

– Problemem jest to, że często jest fatalny układ w stosunku do stron świata, czyli część dzienną, którą powinniśmy mieć od strony południowej, mamy od północnej, więc jest wieczny półmrok, te pomieszczenia są niedoświetlone, co jest fatalne, mamy sypialnie od południa, co jest kompletnym nonsensem. To również wpływa na konieczność zmiany układu funkcjonalnego.

Ale dodatkowo podkreśla:

– Te domy trzeba doświetlić, bo one są po prostu ciemne, ponure.

Dlatego okna często powiększa się lub wykuwa nowe.

– Szklimy, ile się da – dodaje Wojciech Polko.

Podczas każdego remontu mogą zdarzyć się niespodzianki, w szczególności jeśli mamy do czynienia z budynkiem, który powstał kilkadziesiąt lat temu i w okresie niedoborów materiałów budowlanych. Jednak, jak podkreśla architekt:

– To nie są jakieś niespodzianki, które nam wywracają cały układ, cały pomysł, jaki z inwestorem sobie wymyślamy.

Kluczowe jest przygotowanie do wykonania projektu i przeprowadzenia prac: najpierw budynek jest opróżniany, wykonywane są odkrywki, które pokazują, jak wykonane są poszczególne elementy budynku i w jakim są stanie. To na tym przygotowawczym etapie wyłapuje się różne „niespodzianki”.

– Mieliśmy na przykład szyny kolejowe wykorzystane do budowy stropów, co nie jest dobrym rozwiązaniem, bo same są ciężkie, a nie przenoszą dużo dodatkowego obciążenia.

Ale Wojciech Polsko podkreśla, że wszystko zależy od przygotowania projektu:

– Wszystko zależy, jak projekt jest prowadzony. Im więcej wiemy o istniejącej części, tym mniej się rozczarujemy na budowie, a te zaskoczenia najczęściej są nieprzyjemne. (…) – Bywa, że przewidujący inwestor robi sobie ekspertyzę techniczną, taką profesjonalną. To dokument, gdzie każdy element budynku jest policzony. Nie jest to tania rzecz, bo trzeba wydać kilka tysięcy, ale to jest dla nas bardzo dobra podkładka, bo już wiemy, że tych niespodzianek technicznych nie będzie.

Ważną kwestią jest też to, że istniejące plany i dokumentacja bardzo rzadko oddają stan faktyczny.

– W 99% dokumentacja nie zgadza się z tym, co stoi na działce. My oczywiście ją dostajemy jako taką podkładkę i jest to miły dodatek, natomiast my robimy inwentaryzację sami, czyli musimy to sami zwymiarować i pracować na własnych materiałach. Naprawdę zdarzyło się w jednym czy dwóch przypadkach, że plany się zgadzały. Może tylko dlatego, że były to budynki robione przez znanych architektów, bądź faktycznie to był zamożny inwestor i wymagał dokładnej dokumentacji. Widać, że to była praca z architektem, a nie kupiony gotowiec.

Architekt zwraca też uwagę, na fakt, że domy przez lata były w różny sposób przerabiane.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź RegioDom codziennie. Obserwuj RegioDom.pl!