Nowoczesne metody kalkulacji kosztów ogrzewania
W obliczu dynamicznych zmian na rynku energii, gdy ceny paliw i energii elektrycznej ulegają znacznym wahaniom, a potrzeba oszczędności staje się priorytetem, eksperci w ramach POBE utworzyli kalkulator kosztów ogrzewania. Kalkulator uwzględnia aktualne dane dotyczące cen paliw oraz innych nośników energii, co pozwala na precyzyjne oszacowanie wydatków związanych z ogrzewaniem i przygotowaniem ciepłej wody w gospodarstwie domowym. W niniejszym artykule omówimy korzyści wynikające z korzystania z tego narzędzia, wpływ standardu energetycznego budynku na koszty ogrzewania oraz przedstawimy, jak przy odpowiedniej optymalizacji można osiągnąć wydatki na poziomie poniżej 1 zł za metr kwadratowy w skali miesiąca.
Funkcjonalność kalkulatora kosztów ogrzewania
Kalkulator kosztów ogrzewania POBE stanowi nowoczesne rozwiązanie, które umożliwia dokładne oszacowanie kosztów związanych z eksploatacją systemów grzewczych w budynkach mieszkalnych. Oparty na aktualnych cenach paliw i energii obowiązujących w I kwartale 2025 roku, narzędzie POBE pozwala porównać różne technologie grzewcze – od nowoczesnych pomp ciepła po tradycyjne kotły gazowe i elektryczne. Analizy te umożliwiają inwestorom oraz właścicielom domów ocenę, które rozwiązania są najbardziej opłacalne, zarówno w przypadku nowych domów jednorodzinnych realizowanych zgodnie z najnowszymi wymaganiami Warunków Technicznych z 2021 roku, jak i starszych obiektów z gorszą izolacją termiczną. Oprócz kosztów ogrzewania pomieszczeń kalkulator uwzględnia także wydatki związane z przygotowaniem ciepłej wody użytkowej, co stanowi istotny element całkowitych rachunków za energię.
Ceny ogrzewania - aktualne stawki za gaz, prąd i paliwa stałe
Dane wygenerowane przez kalkulator POBE pokazują, że ceny paliw i energii zmieniają się w sposób znaczący. W ostatnim kwartale cena energii elektrycznej wraz z dystrybucją w taryfie G12w spadła o 1%, podczas gdy cena gazu ziemnego wzrosła o 6%. Szczególnie drastyczny był wzrost ceny propanu, który wyniósł aż 18%. Również paliwa stałe, takie jak węgiel, wykazują zróżnicowane zmiany – cena węgla typu orzech obniżyła się średnio o 4%, a węgla typu „groszek” spadła aż o 10%. Z kolei granulat drzewny, czyli pellet, staniał średnio o 2%, natomiast drewno opałowe odnotowało niewielki wzrost o 1%. Tak zróżnicowane zmiany cen mają bezpośredni wpływ na koszty ogrzewania przeciętnego budynku jednorodzinnego, którego powierzchnia wynosi około 150 m², a standardowy rozliczeniowy model opiera się na gospodarstwie czteroosobowym. Prezentowane zestawienia graficzne w kalkulatorze pozwalają zobaczyć, jak poszczególne źródła ciepła wpływają na roczne koszty eksploatacji.
Aktualnie pompy ciepła, bez względu na typ urządzenia, rodzaj instalacji odbiorczej i standard energetyczny budynku, są już od lipca ubiegłego roku (w efekcie zmian regulacji dotyczących cen gazu ziemnego i energii elektrycznej dla gospodarstw domowych) zdecydowanie bardziej opłacalne niż kondensacyjne kotły gazowe. W budynkach z ogrzewaniem płaszczyznowym różnica kosztów ich eksploatacji w stosunku do kotłów na gaz ziemny może sięgać aż 50%, a w budynkach z grzejnikami około 30%.
Systemy grzewcze w liczbach
Kalkulator POBE generuje zestawienia graficzne, które umożliwiają szczegółowe porównanie rocznych kosztów ogrzewania przy zastosowaniu różnych nośników energii. W przypadku nowo budowanych domów wyposażonych w ogrzewanie płaszczyznowe (podłogowe), najtańszym rozwiązaniem eksploatacyjnym okazuje się być gruntowa pompa ciepła. W budynku realizowanym według minimalnych wymogów WT 2021 roczne koszty ogrzewania wynoszą około 2470 zł, natomiast w obiekcie spełniającym wyższy standard „Moje Ciepło” – spadają do około 2030 zł. Co więcej, wdrożenie instalacji fotowoltaicznej pozwala na dalsze obniżenie wydatków do poziomu około 987 zł rocznie. W budynkach z tradycyjnymi grzejnikami, kalkulator wykazuje, że systemy oparte na pompach ciepła są znacznie bardziej ekonomiczne niż kondensacyjne kotły na gaz ziemny – w standardzie WT 2021 koszty eksploatacji przy gruntowej pompie ciepła wynoszą około 3070 zł, podczas gdy kocioł na gaz generuje wydatek rzędu 5650 zł rocznie.
W przypadku kotłów na paliwa stałe, takich jak kotły na pellet drzewny czy na kawałki drewna, koszty również wykazują wyraźne zróżnicowanie w zależności od standardu energetycznego budynku. Starsze, termomodernizowanie obiekty (WT 2017) generują wyższe koszty ogrzewania w porównaniu do nowo budowanych budynków spełniających normy WT 2021, co dodatkowo podkreśla znaczenie inwestowania w nowoczesne i energooszczędne technologie grzewcze.
Ogrzewanie domu za mniej niż 1 zł/m² - czy to możliwe w 2025 roku?
Analizy przeprowadzone przy użyciu kalkulatora POBE sugerują, że odpowiednio zoptymalizowany budynek, realizowany według standardu „Moje Ciepło” i wyposażony w pompę ciepła, może osiągnąć tak niski poziom kosztów – nawet bez instalacji fotowoltaicznej. System rozliczania, stosowany w wielu wspólnotach mieszkaniowych, polega na określeniu kosztu jednostkowego, który następnie mnożony jest przez powierzchnię ogrzewaną. Dzięki temu przy dobrze zaprojektowanym systemie grzewczym oraz zastosowaniu nowoczesnych technologii możliwe jest osiągnięcie miesięcznych kosztów ogrzewania poniżej 1 zł za metr kwadratowy. Aby to osiągnąć, niezwykle istotne jest zadbanie o wysoką izolacyjność budynku, zoptymalizowanie pracy instalacji c.o. i c.w.u. przy wykorzystaniu energooszczędnych rozwiązań systemowych oraz maksymalne wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, które znacząco redukują straty ciepła.
Dodatkowe oszczędności dzięki produktom ESBE
Oprócz precyzyjnej analizy kosztów przy użyciu kalkulatora POBE, inwestorzy mają możliwość dalszego obniżenia rachunków za ogrzewanie dzięki zastosowaniu energooszczędnych rozwiązań w zakresie instalacji grzewczych np. od ESBE. W ofercie tego szwedzkiego producenta znajdują się rozwiązania, które znacząco poprawiają wydajność całego systemu grzewczego oraz zapewniają precyzyjną regulację pracy instalacji. Przykładowo, sterownik stałotemperaturowy serii CRA200, to urządzenie przeznaczone do sterowania zaworem obrotowym ESBE serii VRG. Sterowniki te charakteryzują się zintegrowanym siłownikiem, inteligentnym oprogramowaniem oraz systemem samoadaptacyjnym, który nie tylko zwiększa wydajność urządzenia, ale także umożliwia jego rozbudowę do wersji z regulacją temperatury w trybie wewnętrznym, z korektą pogodową lub w trybie mieszanym. Dodatkowo, dla użytkowników wymagających zdalnego sterowania, istnieje możliwość podłączenia modułu pokojowego, co znacząco usprawnia kontrolę pracy systemu.
Jednym z wartych uwagi produktów są również termostatyczne zawory mieszające serii VTA350/VTA550. Komponenty zostały zaprojektowane do instalacji c.w.u i charakteryzują się wbudowaną ochroną przed oparzeniem, co jest niezwykle istotne w systemach wymagających precyzyjnej regulacji temperatury, szczególnie przy montażu ogrzewania solarnego lub podłogowego. Dodatkowo, w przypadku systemów wyposażonych w układy cyrkulacji ciepłej wody, zawory te zapewniają stabilne i bezpieczne działanie, gwarantując równomierne rozprowadzenie ciepła. Zawory te występują również w modele przepływowym, gdzie mieszanie następuje w króćcu prawym (seria VTA320 / VTA520).
ESBE oferuje również kompaktowe zestawy cyrkulacyjne VTR300/VTR500, które umożliwiają natychmiastowy dostęp do ciepłej wody. Te rozwiązania, oparte wyłącznie na komponentach termostatycznych, nie wymagają zasilania elektrycznego, co czyni je bardzo niezależnymi i łatwymi w instalacji. Zestawy te wyposażone są w niezbędne przyłącza oraz zawory zwrotne, co pozwala na minimalizację strat ciepła oraz dodatkowo chroni użytkowników przed oparzeniami, podnosząc komfort korzystania z systemu.
Dostępna w asortymencie jest również seria termostatycznych zaworów ograniczających przepływ VTF320. Produkty te zostały zaprojektowane do utrzymania optymalnej temperatury wody użytkowej w systemach grzewczych. Dzięki precyzyjnej funkcji zamykania przepływu, gdy osiągnięta zostanie wymagana temperatura, zawory te umożliwiają skuteczną optymalizację systemu oraz znaczące obniżenie kosztów eksploatacji. Ich zastosowanie jest szczególnie istotne w instalacjach, gdzie wymagane jest ograniczenie przepływu dla zachowania bezpiecznej i stabilnej temperatury.
Dzięki tym zaawansowanym rozwiązaniom, produkty ESBE nie tylko gwarantują optymalną pracę całego systemu grzewczego, ale pozwalają również na dodatkowe oszczędności rzędu 10% na rachunkach za energię. Inwestując w technologie ESBE, użytkownicy zwiększają niezawodność i trwałość swoich instalacji, co jest kluczowe w obliczu rosnących cen energii oraz długoterminowych trendów w sektorze energetycznym.
Regulacje w sektorze energetycznym
Decydując się na wybór rozwiązania grzewczego, warto patrzeć na system jako inwestycję na co najmniej dwie dekady. Nie chodzi tu jedynie o bieżące koszty eksploatacji, ale także o wpływ długoterminowych trendów oraz zmian w regulacjach prawnych. Zgodnie ze znowelizowaną dyrektywą budynkową (EPBD) z 2024 roku, od 1 stycznia 2030 roku wszystkie nowe budynki mieszkalne będą musiały być bezemisyjne (standard ZEB). Oznacza to, że nie będzie można instalować w nich kotłów na paliwa kopalne. Dodatkowo, do 31 grudnia 2029 roku ma być wprowadzony obowiązek montażu instalacji solarnych na nowych budynkach mieszkalnych, a w 2027 lub 2028 roku w ramach ETS 2 zostanie wdrożona opłata emisyjna dla paliw kopalnych( gazu, oleju opałowego, węgla), co spowoduje wzrost ich cen od kilkunastu do kilkudziesięciu procent. Szykuje się też rewolucja w odniesieniu kotłów na biomasę. W perspektywie dwóch lat radykalnie mają być zaostrzone wymogi związane z ich emisyjnością, co mocno ograniczy ofertę urządzeń i niewątpliwie wpłynie na zwiększenie kosztów ich produkcji. Dodatkowo, w związku z wprowadzeniem nowych wymogów dotyczących produkcji pelletu drzewnego spodziewany jest również wzrost cen tego paliwa.
Efektywne zarządzanie ciepłą wodą użytkową
Wydatki związane z przygotowaniem ciepłej wody użytkowej (c.w.u) stanowią kolejny istotny element całkowitych kosztów eksploatacyjnych. Zużycie ciepłej wody zależy przede wszystkim od liczby mieszkańców oraz zastosowanej armatury sanitarnej. Choć standardowe przyjmuje się zużycie rzędu 50 litrów na osobę dziennie, najnowsze badania (przeprowadzone w latach 2011–2022) wykazały, że w wybranych budynkach wielorodzinnych średnie jednostkowe zużycie wynosi około 90 litrów, z czego 35 litrów przypada na ciepłą wodę, co stanowi około 39% całkowitego zużycia. W kalkulatorze POBE przyjęto zaokrąglone wartości wynoszące 100 litrów dziennie na osobę, z czego 40 litrów to ciepła woda. Dla czteroosobowego gospodarstwa dzienne zapotrzebowanie wynosi więc 160 litrów, a przy przemnożeniu przez 365 dni uzyskuje się pełne roczne zestawienie kosztów.
Dane dotyczące cen nośników energii
Dane dotyczące cen paliw stałych użyte do aktualizacji kalkulatora POBE pochodzą z raportu Polskiego Alarmu Smogowego (PAS) ze stycznia 2025 roku, przygotowanego przez Instytut Badań Rynku i Opinii Publicznej CEM. Badanie przeprowadzone metodą „mystery calling” obejmowało kontrolę dwóch składów opału z każdego województwa w Polsce, co łącznie dało 32 składy. Przy analizie cen węgla sprawdzano dwa gatunki – orzech oraz granulat węglowy („groszek”), a w przypadku pelletu brano pod uwagę najtańsze oferty certyfikowanego paliwa klasy A1. Ceny energii elektrycznej i gazu zostały uśrednione, przyjmując popularną dwustrefową i weekendową taryfę G12w. Szczegółowy arkusz kalkulacyjny oraz uproszczona wersja kalkulatora POBE są dostępne na stronach:
https://pobe.pl/kalkulator-pobe-koszty-ogrzewania-w-typowych-budynkach/http://pobe.pl/uproszczony-kalkulator-pobe-przez-polski-alarm-smogowy/
Raport PAS znajduje się pod adresem:https://krakowskialarmsmogowy.pl/wp-content/uploads/2025/01/Raport_Ceny-paliw-stalych_styczen-2025.pdf
Podsumowanie
Kalkulator kosztów ogrzewania POBE, oparty na aktualnych danych, dostarcza istotne informacje, które umożliwiają świadome podejmowanie decyzji inwestycyjnych przez właścicieli domów i inwestorów. Analizy wykazują, że najtańszym eksploatacyjnym rozwiązaniem w nowych budynkach jest zastosowanie gruntowej pompy ciepła w połączeniu z ogrzewaniem podłogowym, a dodatkowo wdrożenie instalacji fotowoltaicznej pozwala na osiągnięcie kosztów poniżej 1 zł za metr kwadratowy na miesiąc. Kluczowe dla osiągnięcia takiego wyniku są wysoki standard energetyczny budynku, optymalizacja układu grzewczego oraz wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Długoterminowe perspektywy, wynikające z zaostrzających się norm oraz przyszłych zmian regulacyjnych, sprawiają, że inwestycja w nowoczesne technologie grzewcze nie tylko obniża koszty, ale również zwiększa wartość nieruchomości i przyczynia się do ochrony środowiska.
