Spis treści
Unia nie zakazuje kotłów gazowych
Wbrew często powtarzanym informacjom, przepisy unijne nie przewidują zakazu montażu ani użytkowania kotłów gazowych – ani teraz, ani w 2030 r. Do końca tej dekady mogą być one instalowane bez żadnych ograniczeń, zarówno w nowych, jak i w już istniejących budynkach. Również po 2030 r. istniejące domy wciąż będą mogły korzystać z kotłów gazowych, a w przypadku awarii właściciele będą mieli prawo je naprawiać.
– Od kilku lat w mediach powracają informacje o rzekomym zakazie stosowania kotłów gazowych w Polsce w związku z regulacjami Unii Europejskiej. Tymczasem rzeczywistość jest znacznie bardziej przejrzysta. Nie trzeba się spieszyć z demontażem kotła gazowego – będzie można go używać i naprawiać do 2050 r. Tylko w nowych budynkach i modernizacjach od 2030 roku trzeba planować alternatywy dla gazu kopalnego. Polska wspiera stopniowe odejście od węgla i paliw kopalnych, ale gaz będzie obecny w gospodarstwach domowych przez całe pokolenia – komentuje Bartosz Kwiatkowski, dyrektor generalny Polskiej Organizacji Gazu Płynnego (POGP).
Zmiany dotyczą tylko nowych i modernizowanych budynków
Od 2030 r. wymogi zaczną obowiązywać wyłącznie w przypadku nowych nieruchomości oraz tych modernizowanych do standardu zeroemisyjnego. W takich obiektach nie będzie można stosować paliw kopalnych, w tym gazu ziemnego czy oleju opałowego. Zamiast tego przewidziano rozwiązania oparte na źródłach odnawialnych, m.in. biometan, biopropan, pellet czy systemy hybrydowe łączące kocioł z pompą ciepła.
Długoterminowy plan: odnawialny gaz zamiast kopalnych paliw
Do 2040 r. UE rekomenduje stopniowe odchodzenie od paliw kopalnych, a dostawcy mają zwiększać dostępność gazów odnawialnych również dla starszych budynków. W praktyce w wielu przypadkach zmiana paliwa nie będzie wymagała wymiany kotła. Celem całej transformacji jest osiągnięcie przez wszystkie budynki w UE standardu zeroemisyjnego do 2050 r. Kotły będą mogły wówczas pracować wyłącznie na paliwach odnawialnych.
Brak dotacji na kotły gazowe budzi sprzeciw
Nowa odsłona programu „Czyste Powietrze” nie obejmuje wsparcia dla kotłów gazowych zasilanych gazem kopalnym. To decyzja, która spotkała się z krytyką społeczną – aż 51,5% Polaków chciałoby, aby dotacje na kotły gazowe pozostały, a przeciwnych jest jedynie 6,9%. Na terenach wiejskich poparcie dla dalszego finansowania jest jeszcze wyższe i sięga 54,3%.
Warto podkreślić, że wymiana starego kotła na nowoczesny gazowy znacząco ogranicza emisję zanieczyszczeń – pył nawet kilkaset razy, a benzo(a)piren ponad tysiąc razy.
Dofinansowanie do kotłów gazowych od 2025 r.
Nowe unijne zasady dopuszczają wsparcie wyłącznie dla instalacji opartych na odnawialnych paliwach lub dla systemów hybrydowych. Oznacza to, że:
zakazane jest finansowanie samodzielnych kotłów gazowych na paliwa kopalne,
dopuszczalne jest wspieranie kotłów wykorzystujących odnawialne paliwa, takie jak biometan czy biopropan,
możliwe jest dofinansowanie instalacji hybrydowych łączących kocioł gazowy z urządzeniem OZE,
to rodzaj paliwa – a nie technologia – powinien decydować o przyznaniu dotacji,
wsparciu mogą podlegać również koszty przejścia z gazu kopalnego na odnawialny.
Polacy za czystszym powietrzem, ale też za gazem
Z badania EKObarometr 7 (przeprowadzonego przez SW Research, którego partnerem było POGP) wynika, że 52,7% Polaków uważa wymianę kotłów węglowych na gazowe – także LPG – za skuteczny sposób na poprawę jakości powietrza i ograniczenie smogu. Podobnie 43,6% dostrzega pozytywny wpływ autogazu na redukcję zanieczyszczeń. Jednocześnie 74% badanych deklaruje, że europejska polityka klimatyczna nie powinna być wstrzymywana. Duże emocje budzi wyłączenie kotłów gazowych z programu „Czyste Powietrze”: 51,5% Polaków wciąż chce ich dofinansowania (na terenach wiejskich 54,3%), a jedynie 6,9% popiera rezygnację z publicznego wsparcia.
LPG pozostaje powszechnym i dobrze ocenianym paliwem – 47,9% Polaków korzystało z niego kiedykolwiek, przy czym na wsi odsetek ten wynosi 50,5%. Najczęściej używają go osoby w wieku 25–44 lata (52,1%), podczas gdy starsi respondenci chętniej wybierają paliwa stałe. Dodatkowo 52,3% osób uważa LPG za dobre rozwiązanie grzewcze na obszarach bez dostępu do gazociągów czy ciepła systemowego.
Raport wskazuje również na dynamiczny wzrost liczby instalacji LPG do ogrzewania budynków. W 2024 roku zarejestrowano ok. 14,3 tys. nowych zbiorników, co zwiększyło ich liczbę do 156 tys.; średni roczny wzrost w latach 2022–2024 wyniósł 9,4%.
Rosnąca popularność wynika m.in. z szybkiej wymiany tzw. „kopciuchów” — według Polskiego Alarmu Smogowego wciąż działa około 2 mln takich urządzeń, odpowiadających za 86% emisji PM2.5 i 93% benzo(a)pirenu w Polsce. Przejście na nowoczesny kocioł gazowy zmniejsza emisję pyłu nawet kilkaset razy, a rakotwórczego benzo(a)pirenu ponad tysiąckrotnie.
Polska Organizacja Gazu Płynnego jest organizacją zrzeszającą pracodawców zajmujących się zakupem, rozlewem, dystrybucją gazu płynnego – w tym LPG i LNG - oraz produkcją i obrotem urządzeniami służącymi do jego zastosowań, w tym instalacjami autogazowymi.
